Waarom belegt
Rail & Openbaar Vervoer mijn pensioengeld?

Waarom belegt het pensioenfonds eigenlijk?

Peggy Wilson: ‘Omdat het de enige manier is om je een goed pensioen te bieden voor een betaalbare premie. Je zet elke maand samen met je werkgever een flink bedrag opzij voor je pensioen. Maar die premie alleen is niet genoeg voor een goed pensioen. We moeten een groot deel van je pensioen voor je verdienen met beleggingsrendement. Dat halen we nooit als we het geld bij wijze van spreken op een spaarrekening zouden zetten. Daarvoor is de rente veel te laag. Dan zou je of veel meer premie moeten betalen, of je zou op een veel lager pensioen uitkomen. Dat willen we niet. En het hoeft ook niet. Door te beleggen groeit het pensioengeld naar verwachting voldoende aan, zodat de premie redelijk kan blijven en je toch op een goed pensioen uitkomt.’

Maar aan beleggen kleven wel risico’s.

Bart Oldenkamp: ‘Zeker, maar we zorgen ervoor dat de beleggingsrisico’s altijd verantwoord blijven. Dat doen we vooral door het pensioengeld te spreiden over verschillende soorten beleggingen. Aandelen hebben bijvoorbeeld een hoger risico, maar leveren naar verwachting op de lange termijn ook meer op. Obligaties hebben een lager risico, maar leveren ook minder op. Door te kiezen voor een bepaalde verdeling, zorgen we ervoor dat de risico’s passen bij wat wij als pensioenfonds kunnen dragen. Terwijl we ook in het oog houden dat we voldoende moeten verdienen voor je pensioen. Wat ons als pensioenfonds erg helpt, is dat we beleggen voor de lange termijn. Een euro die nu als premie wordt ingelegd, hoeven we vaak pas over decennia uit te betalen als pensioen. Dus we hebben de tijd om koersdalingen uit te zitten. We dragen het beleggingsrisico met zijn allen, verdeeld over generaties. Dat maakt ons sterk.’

Hoe zit het met de beleggingen in tijden van corona? Hebben we daar veel last van?

Oldenkamp: ‘In de eerste coronamaanden van 2020 gingen de koersen scherp omlaag. Maar daarna gingen ze net zo snel weer omhoog. Tot nu toe gaat het per saldo goed. Zo hebben we in het eerste coronajaar, in 2020 dus, een rendement gehaald van 8,1%. En ook in de eerste maanden van 2021 zijn de rendementen positief. Maar het is uiteraard niet ondenkbaar dat de economie de komende tijd toch zwaarder geraakt wordt. Dat is spannend, maar toch blijven we als pensioenfonds altijd kalm. Wij beleggen voor de zeer lange termijn. We weten dat er goede en minder goede jaren zullen zijn. En we raken ook niet overmoedig als het erg goed gaat.’

Is er iets veranderd in het beleggingsbeleid van het nieuwe pensioenfonds?

Wilson: ‘In de laatste jaren voor de fusie hebben het Spoorwegpensioenfonds en SPOV hun beleggingsbeleid naar elkaar toe laten groeien. Op dat beleid bouwen wij voort. We hebben opnieuw gekeken naar de belangrijkste keuzes: hoe verdelen we het pensioengeld over de verschillende soorten beleggingen om een zo goed mogelijk rendement te halen bij een verantwoord risico? Hoeveel risico we nemen, stemmen we ook af met de sociale partners. Daarbij hebben we in 2020 ook weer onderzocht hoe onze deelnemers en gepensioneerden erover denken. Hoeveel risico vinden zij acceptabel? Dat heeft niet tot grote veranderingen geleid. Onze deelnemers kiezen vooral voor zekerheid als het gaat om hun pensioen, en ze accepteren dat ze daardoor misschien niet het hoogste rendement halen. We zijn dus geen sector waarin mensen heel veel risico willen nemen.’

Peggy Wilson is voorzitter van de Vermogensbeheer & Balans­commissie en zit namens werknemers in het bestuur. Ze werkt bij CNV Vakmensen.

‘We moeten voldoende rendement halen voor je pensioen. Een pensioen zonder beleggen is al snel onbetaalbaar.’

Bart Oldenkampis uitvoerend bestuurder vermogensbeheer.

‘Wij beleggen voor de lange termijn. We blijven kalm als het wat minder gaat. En we worden niet overmoedig als het erg goed gaat.’

Hoe duurzaam belegt het pensioenfonds?

Wilson: ‘Wij vinden duurzaamheid belangrijk. We beleggen als pensioenfonds zo’n 25 miljard euro. Dat geeft ons een maatschappelijke verantwoordelijkheid. We willen met onze beleggingen bijdragen aan een betere wereld. Daarom kijken we niet alleen naar rendement, maar ook naar de impact van onze beleggingen op de wereld. Hoe gaan bedrijven waar we in beleggen om met mens en milieu, en worden ze integer geleid? Dat noemen we maatschappelijk verantwoord beleggen. Dat doen we ook omdat uit ons deelnemersonderzoek is gebleken dat onze mensen dat van ons verwachten. We hebben hen ook gevraagd op welke zaken we ons bij duurzaam beleggen moeten richten. De uitkomsten daarvan nemen we de komende jaren mee in ons beleid.’

Gaat duurzaam beleggen ten koste van het rendement?

Wilson: ‘Het is onze overtuiging dat het geen rendement kost. Integendeel: duurzaam beleggen verlaagt bepaalde risico’s. Denk maar eens aan wat het betekent voor een aandeel als een bedrijf betrokken raakt bij een milieuschandaal. Of als ze negatief in het nieuws komen omdat hun product of wijze van produceren niet duurzaam is. Gemiddeld gesproken hebben ondernemingen die duurzaam opereren op de lange termijn risicovoordelen en leveren ze daardoor uiteindelijk een hoger rendement. Duurzaam beleggen is dus niet alleen beter voor de wereld, maar uiteindelijk ook voor je pensioen.’

Over een aantal jaren komt er een nieuw pensioenstelsel. Gaat dat wat betekenen voor de beleggingen van het pensioenfonds?

Oldenkamp: ‘Volgens de nieuwe regels krijg je in de toekomst je eigen beleggingspot bij het pensioenfonds. Daarin bouw je kapitaal op voor je pensioen. Dat groeit aan door wat jij en je werkgever aan premie inleggen, en door het beleggingsrendement. Hoe hoger je kapitaal uitkomt, hoe hoger je pensioen wordt. Het betekent dat je in de toekomst directer dan nu profiteert van goede beleggingsjaren, terwijl in slechte jaren je beleggingspot ook omlaag kan gaan. Je krijgt dus meer direct resultaat te zien van de beleggingsrendementen. Dat geldt vooral voor jongeren. Voor mensen die al met pensioen zijn, worden er mechanismen ingebouwd waardoor hun pensioen zo stabiel mogelijk blijft. Overigens moeten de regels nog verder worden uitgewerkt. Ik zou zeggen: volg het nieuws hierover op onze website en in onze magazines.’