Ik & MIJN PENSIOEN
Ben Herbrink
Een prettige
klap van de
molenwiek
Van de duizend molens die een eeuw geleden in Groningen stonden, zijn er nu nog zo’n negentig over. Op twee daarvan werkt gepensioneerd NS’er Ben Herbrink als molenaar en gids.
‘Voor mij begon het allemaal in 2000, toen ik een dagje meeliep met een molenaar. Het had me meteen te pakken. Noem het maar gerust een klap van de molenwiek. Sinds die dag ziet mijn agenda er op zaterdag steevast hetzelfde uit. Ik begin in de vroege ochtend op molen De Germania in Thesinge, en ga rond één uur naar De Leeuw in Zeerijp. Twee prachtige molens uit de negentiende eeuw waar we graag bezoekers ontvangen en die wij aan het draaien houden. Het hele jaar door. Dat is belangrijk, want molens zijn net mensen: als ze stilstaan hollen ze achteruit.’
‘Molens zijn net mensen: als ze
stilstaan, hollen ze achteruit’
Officieel bevoegd
‘Sinds ik in 2013 de molenaarsopleiding heb afgerond, ben ik officieel bevoegd om de molen te laten draaien. En dat doe ik met veel plezier. Het is machtig mooi werk. Je bent bezig met eeuwenoude techniek en met de natuur, want alles draait om de wind. Ik vind het heel leuk om mensen daarmee kennis te laten maken. Laten zien hoe hier al van oudsher meel wordt gemalen. We doen ook veel klussen zelf. Want zo’n molen vraagt om heel wat onderhoud. Zo moeten de houten tandwielen jaarlijks worden ingesmeerd met bijenwas om slijtage te voorkomen. De lagers smeren we met reuzel. Er valt altijd wel iets te doen.’
Aan gort slaan
‘Allebei de molens waarop ik werk zijn molens waar vroeger de boeren uit de buurt hun graan brachten. Welke ik de mooiste vind? Molen de Leeuw, want die is nog helemaal compleet. Die kan ook gort pellen. Dat kunnen nog maar weinig molens. Bij de Germania is dat er vroeger uit gesloopt. Gort was hier in Groningen volksvoedsel nummer één. Iedere dag gortepap en zondags groentesoep. Gort is gerst waar het vliesje vanaf is geslagen. Vandaar de uitdrukking: aan gort slaan. Het gebeurt aan de zijkant van de pelsteen. Daarvoor moet de molen hard draaien, bij windkracht zes met de zeilen op de wieken. De andere dagen malen we meel, tussen de maalstenen dus.’
‘Vroeger brachten de boeren
hun graan naar deze molens’
Denemarken
‘Er komen hier heel wat mensen kijken. Fietsers die lekker op pad zijn en even binnenkomen. Soms ook omdat ze weten dat er een wc is, haha. Er lopen soms ook molenaars in opleiding met me mee. Leuk om hen te helpen het vak te leren. Ik heb ook contacten in Denemarken, waar ze ook een aantal molens hebben. Daar hebben ze nog geen opleiding en wat minder kennis. Ik ben er een aantal keren geweest om te helpen. Ik heb ook een presentatie voor ze gemaakt met foto’s en instructies voor onderhoud. In het Deens ja.’
Kom naar de molen
‘Tot 1 december vorig jaar werkte ik nog bij NS als coördinator materieel projecten VIRM, standplaats Onnen. Dat was op vijf minuten lopen van mijn huis. Of ik het werk mis? Nou, ik heb 43 jaar bij NS gewerkt, dat is wel genoeg. Ik mis de collega’s wel, af en toe lekker een beetje dom ouwehoeren. Maar ik loop hier in Haren deze of gene nog wel eens tegen het lijf. En ik nodig natuurlijk iedereen van harte uit om eens op zaterdag te komen kijken op de molens! Ik zou zeggen, neem de fiets mee en maak een toertje door het prachtige Groningse vlakke land.’